Radio staat in mijn top 10 van Grote Liefdes. Het doet dan ook pijn om hier hardop te constateren dat het medium aan het uitfaden is. De concurrentie neemt hand-over-hand toe en is moordend. De radiotaart wordt in steeds kleinere stukjes gesneden. Bovendien bieden veel nieuwkomers een beter aanbod. Radio gaat langzaam dood en dat tij is slecht te keren.
Een groot deel van mijn collega’s en vrienden werkt bij de omroep. Zij zullen verbaasd zijn dat ik de bovenstaande stellingen opschrijf. Sterker nog: ze zullen het zeer waarschijnlijk helemaal niet met me eens zijn. Laat ik m’n best doen om het standpunt te onderbouwen.

Dit wordt een lang verhaal dat ik ga opsplitsen in meerdere artikelen. Het begint namelijk al met de nodige nuanceringen.

Vlees en bloed

Allereerst is het zaak om vast te stellen wat ik versta onder het begrip ‘Radio’. Kort gezegd: dat zijn al die stations waar programmamakers van vlees en bloed bezig zijn om voor ons plaatjes, spelletjes en informatie op een rij te zetten. Dat varieert dus van Radio 1 tot en met Qmusic.

In de tweede plaats gaan we met z’n allen de komende jaren méér luisteren, niet naar Radio, maar naar Audio. Voor diensten als Spotify, Deezer, Tidal en Apple Music is er nog stevige groei mogelijk. Zij zullen de huidige terugloop van MP3-downloads gaan compenseren en zelfs overtreffen. De muziekbizz kampt met lastige verdienmodellen, maar zal echt niet kleiner worden.

In de derde plaats zal de teloorgang van Radio niet plaatsvinden van vandaag op morgen, maar flink de tijd nemen. Ik schat overigens in dat het wel sneller zal gaan naarmate de tijd verstrijkt; nu nog langzaam en over een jaar of vijf steeds rapper.

Radio & de boodschappers

En -tot slot- moet ik een onderscheid maken tussen nieuwsradio en muziekradio. De beluistering van stations als Radio 1 en BNR zal minder hard dalen dan die van muziekstations met een ‘format‘ dat gericht is op de ‘boodschappers‘. Maar ook de zenders die hoofdzakelijk gesproken woord uitzenden gaan de komende tijd merken dat de luistercijfers dalen en dat er een verschuiving is van ‘luisterplaats’. Thuisluisteraars hebben de radio steeds korter aanstaan, terwijl onder autorijders de radiominuten zullen toenemen.

Nou, dat lijkt me genoeg nuancering.
Tijd voor wat onderbouwing van de krasse stelling dat Radio gedoemd is te verdwijnen.

Jongeren van na 1986, de screenagers, zijn opgegroeid met videoclips, een internetcomputer en een smartphone. Zij kennen het medium Radio nauwelijks. Ze houden bovengemiddeld veel van muziek, maar halen hun favoriete deuntjes van Youtube, of illegale MP3-downloads. Natuurlijk zijn er ook wel een paar die Giel Beelen of Edwin Evers kennen, maar stel dat je dat percentage zou vergelijken met leeftijdgenoten uit een eerder decennium die liefhebber waren van Jeroen van Inkel en Frits Spits, dan zou je wel eens flink kunnen schrikken. Nog een decennium eerder kende echt iedere 25-jarige Felix Meurders of Joost den Draaijer.

Nieuwe radiobazen. Dus niet!

De nieuwe, ‘digitale’ generatie begint oud genoeg te worden om een bepalende stem te hebben bij media-organisaties. Ze zijn misschien nu nog junior-, of een voorzichtige senior-redacteur, maar over vijf jaar zijn ze eindredacteur, afdelingshoofd, beleidsschrijver en strategisch visionair. Ik denk dat dit soort nieuwe beslissers geen warme pleidooien gaan houden voor het behoud van mooie radioprogramma’s.

Vandaag las ik een artikel op NRCQ. Het ging over Spotify en Apple Music, een soort vergelijkend warenonderzoek. Uiteraard werd ook Apple’s radio-activiteit genoemd, het toetje slagroom op de taart van de ‘streaming muziekdienst’ uit Cupertino. Beats 1 is een soort continu muziekprogramma dat wordt samengesteld door wereldberoemde artiesten en DJ’s. Een websavvy youngster, Wouter van Noort, komt aan het woord. Hij is geboren in 1985 en heeft al een behoorlijke staat van dienst als het gaat om opiniestukken over innovatieve technologie. Wouter zegt: “Die radiofunctie voelt echt een beetje nineties’.

I rest my case. Wordt vervolgd…