Vandaag mocht ik een prijsje ophalen bij een fotowedstrijd. De Nederlandse Fotobond had alle aangesloten fotografen opgeroepen om hun topstukken in te sturen.
Uiteindelijk zijn er 1.261 foto’s in de mailbox van de Bond gevallen en de beste vijftig kregen kwalificaties als ‘brons’, ‘zilver’ en ‘goud’. Deze vijftig hoogst gewaardeerde foto’s zijn vanochtend besproken in de theaterzaal van Rijen.
Rien ne va plus
De jury-uitslag bij fotografiewedstrijden is een soort roulette. Je kunt vooraf niet bepalen hoe het balletje zal rollen. De ene jury is dol op natuurlandschappen met bloedrode avondzonnen, de andere valt juist op intieme portretten. Je weet dus nooit welk plaatje uit je portfolio het best kan worden aangeleverd.
Als je instuurt, wil je winnen. Sterker nog: vanaf plaats nummer 51 heb je weinig aan de wedstrijd. Je foto wordt niet getoond en de jury zal er met geen woord over reppen. Je zult zelfs niet horen of je 60ste of duizendste bent geworden. Dat zie je pas later in een eindeloos lange Excellijst op internet.
De grijze golf van de Fotobond
In de zaal zitten zo’n tweehonderd geïnteresseerden. Het merendeel is er op uitnodiging. De vijftig hoogste noteringen krijgen namelijk voorafgaand aan de bijeenkomst een mail waarin staat dat er eeuwige roem en een certificaat klaar liggen.
De meeste aanwezigen zijn de vijftig ruim gepasseerd, waarschijnlijk zelfs de magische grens van zestig. Als het zaallicht wordt gedoofd om de foto’s contrastrijker te tonen, blijft er -op hoofdhoogte- een wazige schemergolf boven de tribunes hangen. De overdaad aan grijze haren voorkomt volledige verduistering.
Hels competitievuur
Iedereen is er voor zijn of haar eigen gewin. Hoe langer het duurt voor je foto wordt getoond, hoe hoger je zit in de ranking. Net als bij de Top 2000 wordt er van onderaf naar plaats nummer 1 gewerkt.
Dus: als de foto van de buurman eerder op het scherm verschijnt dan de jouwe, dan weet je dat jij méér punten hebt gescoord dan hij. De buurman weet dat ook. Er wordt daarom veelal minzaam geknikt en niet al te uitbundig feest gevierd tijdens de fotobesprekingen. Heel af-en-toe golft er een mager applausje langs het rode pluche als er weer een betoverend beeld verschijnt op het witte scherm, maar daar blijft het bij.
De grijze golf toont zich voorzichtig van buiten, maar aan de binnenkant brandt het helse competitievuur. “Nog één keer scoren op je ouwe dag.” Het wordt niet gezegd, maar je voelt de onderhuidse spanning in de zaal.
Peter van Tuijl is een cadeau
Mijn grootste cadeau was de bespreking door juryvoorzitter Peter van Tuijl. Je moet weten dat hij een briljant straatfotograaf is. Ik gebruik een paar van zijn foto’s tijdens de cursus Storytelling, juist omdat ze zo veelzeggend zijn. Hij weet in een enkel beeld een verhaal van vele woorden te vertellen. Van Tuijl is niet alleen goed met de camera, ook met de mond. Hij beschrijft de getoonde foto’s humorvol, intelligent en voorzien van autoriteit en respect.
Bij mijn foto van abt Mathijsen stond hij stil bij de indringende blik van de monnik, terwijl hij ook duidelijk de afstandelijkheid in de ogen zag. Die tweespalt viel hem vaker op in het beeld. Bijvoorbeeld in de lichte en de donkere kant. Van Tuijl noemde die tegenstrijdigheden ‘een metafoor voor het geloof’. Hij zei dat zoiets alleen kan worden vastgelegd als de fotograaf voldoende betrokkenheid en integriteit toont.
Ik zat te blozen.
Muren slechten (of niet)
Van Tuijl gaf nog een hele rits fijne complimenten en gaf me ook nog een onbedoelde steun in de rug. Ik heb namelijk lang geaarzeld of het voorzichtig aanwezige muurtje aan de linkerkant moest blijven. Het valt eenvoudig weg te moffelen met Photoshop, maar ik wilde het eigelijk houden, omdat dat meer recht zou doen aan de journalistieke intentie van de foto. Van Tuijl onderschreef mijn beslissing door te zeggen dat de nauwelijks zichtbare wand de abt in zijn natuurlijke habitat plaatst.
Kijk, daar word ik dan blij van…
