Hoogland is een tevreden dorp. Dat is door wetenschappers onderzocht. Wij, de Hooglanders dus, zien weliswaar nog wel een paar verbeterpuntjes, maar de balans slaat door naar de positieve kant. Toch heeft zich hier pas geleden een felle strijd afgespeeld rond onrecht en zelfstandigheid.

Wij waren dat kleine Gallische dorpje in het Grote Romeinse Rijk. 

Hoogland wordt beroemd

Amersfoort deed begin jaren ’70 een (geslaagde) poging ons in te lijven. De stad had groei-ambitie en daarvoor was ruimte nodig. Het oog viel op Hoogland, potverdrie.

Het trok wel de aandacht, want Hoogland was in die periode een beroemd dorp. We deden in 1969 en 1970 (met groot succes) mee aan de NCRV-tv-programma’s ‘Dubbel-Zeskamp’ en ‘Spel zonder grenzen’. 

Alleen de oudere lezers weten nog dat deze twee spelshows meer kijkers trokken dan ‘De Wereld Draait Door’ en ‘Boer zoekt vrouw’ samen. De wedstrijddeelnemers waren zo slim om de aanstaande annexatie voortdurend onder de aandacht van tv-kijkend Nederland te brengen. Ons kleine dorp werd Calimero avant la lettre. Het heeft niet mogen baten.

(tekst gaat verder onder foto)

Vijftig jaar verslagen

De teleurstelling over de annexatie door Amersfoort is nog steeds niet helemaal verdwenen. Binnenkort vieren we de 50-jarige nederlaag.

Iedere oudejaarsdag om 3 uur ’s middags foeteren we hier op dat vermaledijde Amersfoort. We leggen een krans bij het herdenkingsmonument (een grafsteen, zie foto) en het Hooglands volkslied wordt uit volle borst gezongen.

“Luctati non emersimus gem Hoogland obiit ad MCMLXXIII”
(We hebben geworsteld, maar zijn niet bovengekomen.)

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten kent geen voorbeelden van andere dorpen die de herinnering aan de voormalige zelfstandigheid zo lang levend houden.

Kruiwagentocht van 4 dagen

1 januari 1974 was De Dag van de Grote Ellende; Hoogland werd officieel geannexeerd door Amersfoort. Zelfs de Hooglandse Ondergrondse Strijdkrachten (H.O.S.) en het Radikaal Anti-Amersfoort Front (RAAF) konden het tij niet meer keren. De spandoeken met ‘Handen af van Hoogland’ hadden hun beste tijd gehad. De strijd was voorbij.

De laatste daad van verzet was een kruiwagentocht (eind ’73) naar Den Haag. Zo’n 40 dorpsgenoten liepen met tien kruiwagens vol Hooglandse grond naar het Binnenhof. Daar werd een treurwilg geplant.

Liefde voor de vijand

Bijna 10 jaar geleden, in 2014, werd een mildere toon aangeslagen. Belangrijke Hooglandse notabelen gaven aan dat we langzaamaan liefde voor Amersfoort mochten gaan tonen. De tijd voor verzoening was aangebroken. Er werd opnieuw een kruiwagentocht gelopen, maar dit keer in omgekeerde volgorde. De wandelaars namen een koningslinde mee vanaf het Binnenhof naar hier.

Je zult je misschien afvragen waarom Den Haag ook nog een rol speelt in dit dorpse drama. Dat komt omdat de Tweede Kamer in 1973 heeft ingestemd met de uitbreidingsplannen van Amersfoort. Naar goed Haags gebruik werd er wel een soort compromisje op tafel gelegd.

Kwelclub met veto

De landelijke volksvertegenwoordigers stelden als eis dat er een dorpsraad -met instemmingsrecht- moest komen. Let op: die Dorpsraad Hoogland was dus geen eenvoudig adviesorgaantje, maar een lastige kwelclub die het de grootstedelijke gemeenteraad knap lastig kon maken.

Het college van Amersfoort heeft het precies tien jaar lang aangezien. In 1984 werd besloten dat de dorpsraad moest worden opgeheven. Te lastig allemaal. Er mocht wel een belangenvereniging voor in de plaats komen. Met dat instemmingsrecht was het uiteraard afgelopen. En sindsdien hebben we de Vereniging Dorpsbelangen Hoogland (VDH) die zich inzet voor ons aller welzijn.

Die VDH heeft onderzoek laten doen naar het welbevinden van de Hooglanders. Je weet inmiddels dat we best tevreden zijn over ons dorpje. Als belangrijke reden wordt de onderlinge saamhorigheid genoemd. Goed, dat zal je niet verbazen. Maar een andere bijdrage aan ons geluk is…. (tromgeroffel, hou je vast):

“Dat Amersfoort zo lekker dichtbij is.”

Bredero wist het al: “’t Kan verkeren.”