Een tijdje geleden werd ik gebeld voor een interview. Peter van Tuijl van de Nederlandse Fotobond wilde graag met me praten over de religieuze portretten die ik maak. Hij is op zoek naar verdieping in de fotografie en denkt dat je door langdurige aandacht voor één onderwerp verder graaft en meer uit een thema haalt.

Lust voor oog en oor

Dat is in ieder geval wat ik heb onthouden van Peter’s uitleg aan de telefoon. Waarschijnlijk heb ik niet heel goed geluisterd, want ik was in de zevende hemel toen hij belde. Ik heb een heel hoge pet op van deze Peter van Tuijl. Hij is een ongelooflijk goede (straat)fotograaf. Daarnaast bespreekt hij regelmatig -in het openbaar- foto’s. Die besprekingen zijn een lust voor oog en oor. Peter weet namelijk messcherp de sterke en de zwakke details uit een beeld te lichten. Hij analyseert een plaatje tot op het bot, maar blijft altijd respectvol richting de maker.

Er was dus geen echte reden om zenuwachtig te zijn voor het interview. Toch was ik het wel. Het voelt kwetsbaar om je eigen werk aan zo’n gerenommeerde fotobespreker voor te leggen. Bovendien stel ik liever zélf de vragen.

Zoals te verwachten, werd het een buitengewoon plezierige bijeenkomst (in een verder nogal somber Amersfoorts congrescentrum).

Filosoferende fotografen

Na een kwartier waren we verworden tot twee filosoferende fotografen. Peter ging helemaal los op de verschillende lagen die hij in mijn foto’s meende te zien. Ik bevestigde soms, ontkende ook en probeerde relaties te leggen met werk van anderen. We hadden het enorm naar ons zin.

De vragen werden lastiger: “In hoeverre heeft jouw journalistieke schrijfwerk invloed op de foto’s die je maakt?” Mijn gesprekspartner formuleerde de zin terloops. Ik zweeg stil. Daar had ik nou nog nooit over nagedacht. Zou schrijven invloed hebben op de manier waarop je beelden vastlegt? Kan dat? Het zijn toch verschillende disciplines? Tegelijkertijd spreek je bij zowel tekst als beeld over ‘taal’. Daar zit een overeenkomst.

Storytelling

Van Tuijl zag dat ik moest nadenken. Misschien gaf hij uiteindelijk zelf wel het antwoord, want om de denkpauze te vullen wees hij naar mijn kleurrijke beeld van een oude muur. “Je bent blijkbaar altijd bezig met storytelling; ook in je foto’s.” Ik had hem -net daarvoor- uitgelegd dat het raam in de muur me vanaf het eerste moment fascineerde omdat ik er een verhaal in zag.

De foto is gemaakt bij een vervallen boerderij in Italië. Er heeft ooit een venster in de stenen wand gezeten. Iemand heeft het gat dichtgemetseld. Daarna zijn er verschillende gekleurde lagen kalk op de muur gesmeerd. Dat proces zal waarschijnlijk vele jaren hebben geduurd. Uiteindelijk heeft iemand verzonnen om een venster te schilderen op de plek waar vroeger de echte doorkijk zat. De schildering suggereert dat je naar binnen kunt kijken. Om inbrekers, of grote beesten buiten te houden, is er wel een stevig rooster aangebracht. Met verfstreken wel te verstaan.

Venstervertelling

Bij mijn uitleg had ik Peter gezegd dat de foto voor mij letterlijk een ‘Rahmenerzählung’ is; een verhaal in een verhaal, een ‘venstervertelling’. Ik had er woorden aan gegeven.

Ondertussen wees de scherpe analist naar een andere foto. Dit keer een exemplaar uit de serie voor het magazine Klooster! “Daar heb je een verbinding proberen te leggen tussen de buiten- en de binnenwereld. Het gezicht in het licht en de handen onder het hart. Je vertelt met dit beeld iets over rust, en ook over eenzaamheid. De foto is meer dan eendimensionaal. Blijkbaar wil je altijd een verhaal maken. Alleen schoonheid is niet genoeg.”

Het gesprek heeft nog dagen door mijn hoofd gespookt. Vandaag viel de conceptversie van het artikel voor INBEELD in de mailbox. Ik ben er blij mee. Peter heeft het weer geflikt; hij heeft een karakterportret van me geschoten, zonder een foto te maken. Ook híj wil graag verhalen vertellen, in welke taal dan ook, zoveel is zeker….