Ria en Erik Pool zijn de eigenaren van een Academie voor Levenskunst: La Scuola. Ria belde me begin deze maand voor een kort gesprek. Vandaag zag ik het resultaat terug in hun nieuwsbrief….

November 2014:

Elke maand openen we de nieuwsbrief met een interview met één van de kunstenaars waarmee La Scuola samenwerkt in Zin in kunst, het thema van 2014-2015. Ze vertellen over eigen ervaringen en ideeën, over kunst en het goede leven. Deze maand Gerard Oonk, fotograaf. Zijn werk heet ‘Raamverhalen’.

Gerard, hoe heeft kunst jou gevormd?
Kunst waarderen moet je leren, liefst zo jong mogelijk. Ik ben een laatbloeier. Mijn ouders waren geen concertgangers of museumbezoekers. Het lezen van boeken stimuleerden ze wel.

Ik kan – maar dat is pas ver na mijn puberteit ontstaan – zowel blij als droevig worden van kunst. Kunst kan mij raken, alle emoties prikkelen, zelfs boosheid. Kunst spreekt mijn gevoel aan en daar maak ik tegenwoordig bewust gebruik van. Naast het fotograferen schrijf ik. Als ik inspiratie nodig heb, is het lekker om foto’s te bekijken, muziek te luisteren, of naar musea te gaan. Dat prikkelt mijn geest. Als ik dan weer achter het toetsenbord zit, kijk en denk ik anders. Kunst zorgt voor een nieuwe mindset.

Kunst is hoofd en hart

Kunst is alle twee, hoofd en gevoel. Deze zomervakantie las ik bovenop een Franse berg ‘De boekendief’. Het boek gaat over een Duits meisje in de tweede wereldoorlog en laat zien dat de Duitsers ook vreselijk hebben geleden. Daar willen we nog wel eens aan voorbij gaan… Ik was emotioneel zwaar geraakt door het verhaal en het boek heeft daarna nog dagen in m’n hoofd gezeten. Het heeft mijn manier van naar de wereld kijken veranderd. Kunst kan een bewustwordingsproces op gang brengen, andere invalshoeken bieden. Wat ik erg leuk vind in het voorbeeld van ‘De boekendief’ is, dat de schrijver meer heeft gedaan met papier dan alleen letters erop zetten. Hij heeft grafische elementen toegevoegd. Ik houd van kunstenaars die doorbreken wat normaal is, in dit geval het vormgeven van een boek. Als kunst wat met mij wil doen, moet het vernieuwing in zich hebben. Kunst moet mij verrassen.

Dit boek is het meest recente voorbeeld. Waar ik ook heel erg van onder de indruk ben, is het station in Luik, ontworpen door de architect Calatrava. Een prachtig modern gebouw; een groot ruimteschip in de oude binnenstad.

Een andere blik

Kunst is dus meer dan raken, dan verrassing en vernieuwing, er moet ook een vorm van schoonheid aanwezig zijn. Het is deze combinatie die mij nog dagen laat kauwen en een andere blik geeft op de wereld.

Je hoeft kunst niet altijd op te zoeken, het kan je ook overkomen. Een tijd terug gingen we naar de stad. We kwamen in een voorstelling van het theatergezelschap Woest terecht en werden meegenomen in een reis langs grote levensthema’s. Het plan om een middagje winkelen en een terras te bezoeken, werd een zeer enerverende belevenis. Ik zal nog lang aan de jonge artiesten denken. Ze hebben kleur gegeven aan mijn dag en mijn leven verrijkt. Dat klinkt bijna pathetisch, maar het voelt echt zo.

Wat is volgens jou de betekenis van kunst voor het goede leven?
Kunst heeft betekenis als het iets met je leven doet. Op het moment dat je geraakt wordt, er over gaat nadenken, een nieuw perspectief ziet, dan wijzigt de kunstenaar jouw beeld van de werkelijkheid. Dat is het moment dat kunst je verrijkt en je leven goed, nee beter, maakt. Ik denk dat de wereld niet zonder kunst kan. Ieder mens heeft kunst nodig om zichzelf te ontwikkelen.

Kunst zorgt voor verdieping, maakt gevoel bespreekbaar. Kunst kan vaste waarden opnieuw inhoud geven.

Camera als metafoor

Fotografie heeft mij geleerd om in het nu te staan en beter te kijken: wat vind ik waardevol? Op het moment dat je een foto maakt, heb je het verleden gevangen. Met het indrukken van de ontspanner kies je en anders is het voorbij. Als je zorgvuldig wilt omgaan met wat later het verleden zal zijn, moet je zorgvuldig met het heden omgaan.

Een fototoestel is voor mij de metafoor voor leven.