Chris Bajema en ik lopen dagelijks een rondje door het stadspark. Dat schijnt goed te zijn. We halen lang geen 10-duizend stappen. Meestal blijft de teller steken rond de 4-duizend. Dat is in ons tempo ongeveer een half uur. Chris praat de hele tijd. Ik luister aandachtig en glimlach op de juiste momenten. Chris is een vriend geworden. Ik weet inmiddels veel over hem. Hij gunt me een ruimhartige blik in zijn leven. Chris weet niks van mij. Hij is de ‘Man met de microfoon’. Ik ben de man met de koptelefoon.
Podcastpionier
Chris Bajema begon jaren geleden een podcast. Je mag hem een heuse een podcastpionier noemen. Hij had schoon genoeg van de deadlines en de werkwijze bij de radio in Hilversum. Een volledig eigen programma leek hem een mooie oplossing; geen eindredacteur, geen format en geen zendermanager. Gewoon lekker doen waar je zin in hebt.
De meeste audioverhalen van Chris komen uit Amsterdam-Oost. In die wijk woont Chris, samen met cabaretier Paulien Cornelisse.
Niet alles is echt
Je moet niet alles geloven wat Chris je voorschotelt. Of zoals hij zegt aan het begin van de podcast: “Dit is Man met de microfoon met échte en bíjna-echte verhalen”. Het is dus een mix van interviews en gescripte vertelsels. Paulien Cornelisse is vooral druk met het gefantaseerde deel.
Chris duikt de wijk in en praat met Jan en alleman. Zijn betrokken luisterhouding en oprechte nieuwsgierigheid maken van ieder gesprek een feest. ’t Is jammer dat ik ergens las dat Chris 80% van zijn opnames weggooit, want ik heb heel lang gedacht dat iedere toevallige ontmoeting meteen een topgesprek werd.
De gele kanaries
De Lockdown maakt spontane ontmoetingen op straat wat lastiger. Chris is daarom begonnen aan een serie over ‘de gele kanarie-reeks’. Ik ga niet uitleggen waar die boekjes over gaan, maar het schijnt dat ze je op weg helpen naar een beter leven.
Chris is een ervaren radiomaker. Hij weet hoe je verhalen kunt verzamelen en hoe je ze moet vertellen. Hij heeft de gave van het woord en van het oor.
‘Man met de microfoon’ kent ontroerende momenten. Het gaat over grote en kleine gebeurtenissen in gewone mensenlevens. ‘t Wordt nergens zwaar op de hand. De verhalen doen het goed tijdens een ontspannen wandeling van een half uur. Probeer het maar eens.
Luistertip 1
Titel: Man met de microfoon | Makers: Chris Bajema (+ Paulien Cornelisse, Tygo Gernandt, Cecile Heuer, e.a.) | Montage en sound design: Chris Bajema | Lengte: meestal zo'n 30 minuten
Chris Bajema stopt tijd in de mix en de montage van ‘Man met de microfoon’. Hij gebruikt veel (straat)geluiden en sfeerverhogende muziekjes. Zijn inspanningen vallen echter in het niet bij het ‘sound design’ van de 5-delige NPO-podcastserie ‘STAAKT! STAAKT! STAAKT!’.
Jeetje, lieve mensen, wat is dat mooi gemaakt zeg.
Februaristaking
Je hebt waarschijnlijk wel van deze podcast over de Februaristaking (1941) gehoord. Er is veel reclame voor gemaakt. Presentator Rob Trip vertelt op een persoonlijke toon over het bijzondere verzet tegen de toenmalige overheersers. Deze stakingsdagen zijn het enige openlijke massale protest geweest tegen de Jodenvervolging in de oorlogsjaren.
De teksten van Rob Trip zijn eenvoudig, indringend, rustig, letter-voor-letter verstaanbaar, gebracht met een mooie dictie en -de hemel zij geprezen- alle klemtonen liggen op de juiste plek. Trip is een koning. Je hoeft geen literaire hoogstandjes te verwachten, of verheven woorden. Het is wat het is. En dat is bijtend genoeg.
Tot in de puntjes perfect
Ik ben ook diep onder de indruk van het researchwerk. De redactie moet dagenlang in de archieven zijn gedoken om al dat fantastische audiomateriaal op te diepen. Het zijn veelal ooggetuigenverslagen, keurig gerangschikt en meesterlijk gemonteerd.
Alles ligt op een keurig opgemaakt bedje van muziek, historische geluidsfragmenten en nieuwe ‘soundscapes’. Je waant je soms in een hoorspel.
Focus op verhalen
Het begrip ‘Februaristaking’ ken ik al bijna m’n hele leven. Nog nooit heb ik me gerealiseerd hoe bijzonder die twee dagen in ’41 zijn geweest. Het is fantastisch dat de NPO het vergrootglas heeft gepakt en -80 jaar later- het heldendom en het verdriet in 5 beeldschone afleveringen onder de aandacht brengt.
STAAKT! STAAKT! STAAKT is geen podcast voor mijn wandelingen door het park. Daar is het toch iets te intens voor. Mijn advies: ga er echt even voor zitten en geniet van alles wat audio met je brein kan doen.
Luistertip 2
Titel: STAAKT! STAAKT! STAAKT! | Producent: NPO | Makers: Rob Trip, Marieke de Vries, Marjolein Baks, Arie Visser (muziek), Henri Tolboom (research), Inge van de Weerd, Aletta Oosten | Sound design: Arno Peeters | Lengte: serie 5x 25 minuten
Hier eindigt (in ieder geval voorlopig) mijn podcastperiode op deze website. Als je wat dieper wilt duiken in de fantastische wereld van mooie audioverhalen, dan kun je terecht op mijn zakelijke website.
Gun je oren het beste. Er is genoeg!
