Jay Rosen is professor aan de Universiteit van New York. Hij doceert journalistiek. Meneer Rosen is geliefd en gehaat. Zijn voortdurende pleidooi om burgers bij de journalistiek te betrekken, wordt niet door al mijn vakbroeders gedeeld (en dan druk ik me voorzichtig uit). Toch is Jay Rosen één van de belangrijkste opiniemakers en vernieuwers op het gebied van de journalistiek. De laatste tijd is hij regelmatig in het nieuws door zijn ambassadeurschap voor de Nederlandse start-up ‘De Correspondent’ en door uitspraken over de ‘wedloopjournalistiek’.

Recode Media

Jay Rosen schrijft op zijn website dat hij de journalistiek tot zijn eerste liefde rekent. De verkering begon in 1976 en ik krijg niet de indruk dat er een scheiding op komst is. Rosen praat namelijk nog steeds erg gepassioneerd over de media.

Zijn belangrijkste thema is de invloed die burgers op de journalistiek (zouden) moeten hebben. Hij vindt dat journalisten teveel met de rug naar de ‘gewone mensenwereld’ staan (“it’s an ego system”) en vooral hun eigen agenda volgen. Je maakt er geen vrienden mee, maar ik geef Rosen daar wel een beetje gelijk in.

De afgelopen week kreeg ik een podcast toegestuurd van Recode Media (dankjewel Arthur). Recode heeft een invloedrijke website over innovaties in de mediawereld. Ze richten zich vooral op ontwikkelingen in Silicon Valley, maar als er buiten Californië iets gebeurt, dan zijn ze er ook als de kippen bij.

Wedloopjournalistiek

In dit geval had Jay Rosen wat ophef veroorzaakt, omdat ‘ie Amerikaanse journalisten verwijt dat ze ‘wedloopjournalistiek’ bedrijven (“horse race journalism“). Rosen vindt dat die manier van werken verdere polarisatie in de hand werkt.

Korte uitleg: kranten, tv en radio focussen -volgens Jay Rosen- bij politieke verkiezingen alleen op winnaars en verliezers. Er wordt te weinig aandacht besteed aan inhoudelijke discussies over thema’s die de kiezers belangrijk vinden. Journalisten laten zich (nog steeds volgens Rosen) leiden door de waan van de dag. Ze hoppen van incident naar incident.

Jay Rosen zegt te begrijpen waarom deze werkwijze wordt gehanteerd.

Het is een sjabloon dat:

• uitstekend verkoopt, 
• redelijk goedkoop kan worden uitgevoerd
• inmiddels als patroon is ingesleten en weinig risico’s kent.

Bij iedere nieuwe verkiezingsronde haal je de oude ‘template’ weer uit de kast en alle mediamakers weten wat ze moeten doen.

Toch maakt die ‘wedloopjournalistiek’ de democratie kapot. Dat zijn Grote Woorden die ik niet zelf verzin. Ik teken alleen maar op wat Jay Rosen zegt. Luister maar eens naar die podcast.

Tegenstander van Trump

Rosen heeft over de timing van zijn relletje natuurlijk nagedacht. Amerika begint zich op te maken voor de nieuwe presidentsverkiezingen en Rosen wil dat het anders gaat lopen dan in 2016. Hij is namelijk een groot tegenstander (van het beleid) van Donald Trump. Dat zal ongetwijfeld ook komen door de neerbuigende houding die Trump richting de pers heeft.

Hoe dan ook: Rosen zegt letterlijk dat Trump bezig is met een “demolition job on American democracy”. Hij vindt het onbegrijpelijk dat de Washington Post inmiddels ruim 9.000 foutieve uitspraken (Rosen noemt het ‘leugens’) van Trump heeft gecheckt en dat de president daar probleemloos mee wegkomt.

Maar goed, wat wil die Rosen dan wel? Alleen maar zeuren heeft geen zin.

Zijn oplossing is super simpel. Hij adviseert de mediaconcerns om goed te bepalen wie ze precies willen informeren (in mijn omroeptijd noemden we dat ‘doelgroeponderzoek’). Daarna is het zaak om met een groot aantal van die kijkers, luisteraars en lezers te gaan praten. Dat moeten geen oppervlakkige gesprekken zijn, maar grondige (journalistieke) interviews. De centrale vraag is steeds: “Beste kiezer, wat moet er volgens jou op de agenda van de politiek komen te staan?”

Citizens agenda

Die vraaggesprekken leveren een lijst met belangrijke thema’s en daarop kunnen journalisten de politici bevragen.

Het voordeel van deze werkmethode is dat er

• focus wordt aangebracht, 
• voortdurend geprioriteerde thema’s beschikbaar zijn,
• diepgang ontstaat,
• en dat de burger zich gehoord zal voelen.

Rosen wil af van de ‘wedloopjournalistiek’ en toegroeien naar een politieke agenda die door burgers wordt gevoed. Ik ben blij met Rosen. Hij is een waakhond van de journalistiek en misschien wel de redder van de democratie. Hoezee, hoezee, hoezee.