Iedereen ziet iets anders in een foto. Fotoverhalen tonen alleen joúw werkelijkheid.

Je eigen opvoeding en cultuur zijn doorslaggevend voor wat je ziet. Je registreert een beeld en gaat dat invullen met de ervaringen die je hebt opgedaan.

Even een kort tussenshot:
Mijn vorige baas vond dat al zijn medewerkers beter moesten samenwerken. Daar was een ‘cultuurtraject’ voor nodig. Er werden mannen in chique pakken ingevlogen. Zij gingen ons vertellen hoe we elkaar konden versterken. “Eén plus één is drie”. Dat soort wijsheden vlogen een jaar door het omroepgebouw.

Eén van de mannen was een voormalig officier uit het leger. Hij had alle uiterlijke kenmerken: vierkante kaak, stevige stem, rechte rug en de overtuigingskracht van een betonboor. Zijn groene legerkloffie had ‘ie voor de gelegenheid ingeruild voor een duur maatpak met een fel rode binnenvoering. Toch ben ik van hem gaan houden, ondanks dat alles. Hij heette Jaap.

Jaap

Jaap hield orde. Hij wist een peloton recalcitrante journalisten keurig in het gelid te houden. Soms was zijn zwijgen genoeg. Soms had hij een vileine grap nodig. In ieder geval was hij de horde onruststokers altijd te snel af. Jaap was bovendien een uiterst slimme gozer. Uiteindelijk hingen we aan zijn lippen en geloofden we echt dat Hij en de Zijnen ons bedrijf naar een nieuwe toekomst zouden leiden.

Nog een tussenshot:
Het was op een maandagochtend. Jaap stond in vol ornaat voor de groep (nieuw pak, dezelfde voering). Hij wilde het hebben over onze bijdrage aan de veranderende organisatie. De stelling die hij poneerde was dat alles om onszelf draaide. Dat we niet verder konden kijken dan onze eigen neus lang was. Dat ons bevattingsvermogen eigenlijk maar heel beperkt is.

Enfin, je begrijpt dat een groep maatschappelijk betrokken en geëngageerde journalisten dat geen fijn begin van de week vond. Jaap begon zijn argumenten te spuien. Ik zal niet die hele ochtendsessie hier bespreken, maar wel zijn wijze les die ook voor fotoverhalen opgaat.

Oculair

Jaap introduceerde het begrip ‘persoonlijk oculair‘. Zijn betoog was dat we alles bekijken vanuit een perspectief dat we kennen. We zijn wel in staat om nieuwe dingen bij te leren, maar al onze aannames, standpunten en visies zijn puur persoonlijk. Ze worden gevoed door de levenslessen die we hebben opgedaan. Dat maakt het soms moeilijk om collega’s, buren, of vluchtelingen te begrijpen. Hun oculair is immers anders dan het onze.
 

Petrus

Terug naar de fotoverhalen:
Toen ik deze blauwe meneer op de Santa Monica Pier in Los Angeles zag liggen, dacht ik meteen aan een vermoeide Petrus bij de hemelpoort. De trap is leeg. Er dient zich even geen nieuw bezoek aan in het voorportaal van de Lieve Heer. Petrus kan het moede hoofd een paar minuten te rusten leggen.

De kans is redelijk klein dat jij deze associatie ook meteen hebt. Ik kom uit een hervormd nest en zie nog steeds overal bijbelse beelden. Daar kom je nooit meer vanaf, ook al zou je willen.

Fotoverhalen

Waarschijnlijk heb jíj heel andere gedachten gehad bij de foto. Ik weet niet welke, maar dat jouw verhaal bij deze foto anders is dan het mijne, is vrijwel zeker. Nu niet meer overigens, want ik heb mijn idee nu in je hoofd gestopt. Je zult de rustende man inmiddels al wel stiekem Petrus noemen….

Om eerlijk te zijn, heb ik geen idee wie de man is en wat hij daar deed.

Dat maakt fotoverhalen zo mooi. Je kunt je fantasie de vrije loop laten. We hebben allemaal onze eigen invulling. Dat is prachtig, zolang je maar niet denkt dat jouw werkelijkheid ook de waarheid is…..
Amen.