Meesterinterviewer Frénk van der Linden is pas geleden zestig geworden. Hij vierde zijn verjaardag met de publicatie van een vuistdik boek vol prachtige verhalen. Het is een selectie van interviews uit zijn veertigjarige loopbaan, aangevuld met reacties van geïnterviewden en een serie persoonlijke reflecties.

Van der Linden noemt die kijkjes in zijn eigen ziel: ‘Valkuilen en levenslessen van een vragensteller’.

Onder Hollandse Helden

Het boek ‘Onder Hollandse Helden’ is een liefdevolle beschrijving van het journalistieke ambacht. Er is ruimte voor jubelende woorden én voor kritische kanttekeningen. De meesterinterviewer wordt niet gespaard, niet door zijn gasten en evenmin door zichzelf.

Gelukkig blijft er op al die pagina’s (700) ook voldoende ruimte voor respect, schouderklopjes en erkenning van het zeldzame talent van Van der Linden.

Ik vind Frénk een held, al 40 jaar.

Academie voor de Journalistiek

In 1984 haalde ik mijn diploma bij de Academie voor de Journalistiek in Kampen. Frénk had een een paar jaar eerder een vergelijkbare opleiding in Utrecht afgerond. Zijn eerste vakprijs was zelfs al binnen. Het betrof een aanmoediging van het Genootschap van Hoofdredacteuren en was bedoeld om jong talent extra kansen te geven. Frénk kreeg een gouden vulpen, een bedrag van 3.500 gulden en mijn jaloerse aandacht.

In de veertig jaren die volgden hebben onze paden zich af en toe gekruist. Van der Linden ging -begin deze eeuw- interviewen voor de NCRV. Daar zagen we elkaar af en toe. Langdurige gesprekken zaten er niet in, want Frénk deed TV en ik was van de Radio. Gescheiden werelden.

Museum de Fundatie

Eind 2017 trof ik Van der Linden in De Fundatie in Zwolle. Het museum had een heuse expositie gemaakt rond het werk van de meesterinterviewer. Ik heb geen idee of er al eerder -ergens op de wereld- tentoonstellingen zijn ingericht op basis van journalistiek schrijfwerk. Hoe dan ook: de museumdirectie in Zwolle heeft precies gedaan wat nodig was: een echte Hollandse meester ruimte geven.

Taal is een handicap

Paul Witteman verzucht in een interview met Van der Linden: “Ach journalistiek, dat is een ambacht. Een heel erg leuk ambacht, misschien wel het allerleukste, maar een ambacht. Geen kunst. […] Taal is geen gereedschap, taal is een handicap.”

Als Witteman gelijk heeft, dan weet Van der Linden wel heel goed om te gaan met die handicap. Zijn taal is puntig, gestileerd, voorzien van vernuftige lagen en vaak bijna poëtisch. De ondervraagde hoofdpersonen worden altijd voorzien van een verdiepend profiel. De taal vormt zich naar het karakter van de geïnterviewde.

De stijl van Van der Linden neigt in de meeste interviews naar literatuur. Maar goed, kunst zullen we het waarschijnlijk nooit gaan noemen, daar moet ik Witteman gelijk in geven. Toch mooi dat de Fundatie een poging heeft gedaan.

Journalistieke mijnbouw

Schrijver Geert Mak vult een korte column in ‘Onder Hollandse Helden’. Op pagina 648 zegt hij: “Frénk graaft naar meningen, hij beitelt ze uit, breekt door pantsers en eeltlagen en zo gaan die brokjes menselijk ziel uiteindelijk op transport naar de lezer. Zwaar en hard werk, journalistieke mijnbouw, daar doet het aan denken.”

Van der Linden schrijft dat hij tegenwoordig niet meer kan bestaan van uitsluitend journalistiek werk. Voor zijn manier van interviewen is geen geld meer bij omroepen en uitgevers. Of zoals Van der Linden het schrijft: “Research loont als het gaat om de kwaliteit van interviews, niet als het gaat om inkomsten. Ik ‘sponsor’ mijn journalistieke werk door goedbetaalde debatten en congressen te leiden.” Iets verderop constateert de gedreven journalist: “Nog even en krantenbezorgers worden beter gehonoreerd.”

Zo’n boek zal ook wel een beetje geld in het laatje brengen. Mijn advies: KOPEN! Het zijn 700 buitengewoon lezenswaardige pagina’s. Het is net een goede roman; als je eenmaal bent begonnen, kun je niet meer stoppen.

Gevallen voor Frénk

Ik kreeg het boek ‘zomaar’ van vriend Erik (dank, dank, dank). We zaten ooit samen in Kampen op de Academie. Vreemd genoeg hebben we nooit van elkaar geweten dat we beiden zijn gevallen voor de kwaliteiten van Frénk. Erik is bovendien een fan van de meesterinterviewer bij Kunststof (NTR-radio). Ik iets minder. Geef mij maar Frénk’s benadering van de moeder aller journalistiek, de uitgeschreven vraaggesprekken.

Meesterlijk!