Eind 2016 deed iemand een flinke greep in onze portemonnee. Nou ja, indirect dan. Hij vervalste een factuur van het bedrijf dat bij ons thuis een klus had geklaard. De dief had de rekening ergens tussen Barneveld en Hoogland onderschept, de envelop opengestoomd, het banknummer veranderd en vervolgens de brief weer keurig dichtgeplakt en op de bus gedaan. Dat heet ‘factuurfraude’ en het komt erg veel voor. Je bent gewaarschuwd. Vandaag was de dag van ‘onze rechtszaak’.

Eerlijk is eerlijk: het was wel vakwerk van onze boef, want de kopie van de factuur was niet van echt te onderscheiden.

Bekentenis

De dief werd redelijk snel gepakt en hij bekende zelfs zijn daad. Dat meldde een tevreden politieman toen ik er om vroeg. De rechercheur had gedaan wat ‘ie het liefst deed, namelijk een boef vangen.

Het opsporen van de dief met zijn bekentenis was het lastigste deel, daarna was het appeltje, eitje, dachten we. Er was alleen nog een rechtszaak en een stempel van de rechter nodig. Daarna kon ons geld worden teruggestort.

Als je nu zomaar opeens aan het woord ‘naïef’ denkt, dan kan ik dat helemaal begrijpen.

De trotse politieman had ik begin 2017 aan de lijn. Pas vandaag kwam de zaak voor. Het inboeken van een rechter, een officier van justitie, een griffier en een beschikbaar zaaltje duurt dus één jaar. Je leest het goed: één jaar! Dat komt omdat die mensen zo druk en overbelast zijn.

Uitnodiging

Goed, zo’n twee maanden geleden kregen we een uitnodiging om ‘onze rechtszaak’ bij te komen wonen. Dat leek me wel wat, want dat zou een compleet nieuwe ervaring worden. Altijd leerzaam. Je moet er een middag vrij voor nemen, maar je krijgt er recht voor terug en dat is ook wat waard. Plaats van handeling: het arrondissementsparket Oost-Nederland in Arnhem. Die nauwkeurige beschrijving is van belang voor het vervolg van dit verhaal. Het gaat nog grappig worden…

Gisteravond heb ik even gecheckt of de zaak door zou gaan. Je weet immers maar nooit; ook een rechter kan immers een griepje oplopen. Die controle van de datum en het tijdstip lukt tegenwoordig online. Da’s heel hip en innovatief. En ja hoor: alles was nog precies als twee maanden geleden. We konden ons opmaken voor de finale afronding van anderhalf jaar wachten.

Wachtkamer

Toen we bij het paleis van justitie in Arnhem arriveerden mochten we even gaan zitten in de wachtkamer. Naast ons zaten twee mannen die gedempt en met veel armgebaren met elkaar spraken. Eén van de twee bleek later de verdachte. Toch gek om vreedzaam naast iemand te zitten die een tijdje geleden een zeer substantieel bedrag van je heeft gejat. Maar ach, hij zag er uit als een vriendelijke en voorkomende jonge man die geen vlieg kwaad doet. Ik meen hem bovendien in Amersfoort regelmatig te hebben gezien, al had ik vandaag pas door dat ‘ie zo goed brieven kan vervalsen…

We werden exact op het afgesproken moment in de rechtszaal geroepen. Ik zei tegen de bode: “Dat is keurig op tijd.” Gewoon even een complimentje om de goede sfeer er in te houden. Ze repliceerde ogenblikkelijk: “Yes! Arnhem, we are the best.” Ik had op dat moment nog niet in de gaten wie dan precies de concurrentie was, maar dat bleek een paar minuten later.

Rechtszaak

We waren met z’n zevenen: een rechter, een officier van Justitie, een griffier, een tolk, een verdachte en twee nieuwsgierige slachtoffers. De sfeer was buitengewoon ontspannen. De rechter begon met het noemen van de naam van de verdachte en informeerde vriendelijk of zijn leeftijd en geboorteplaats klopten. Verder wilde hij graag weten of hij het huidige woonadres (inderdaad in Amersfoort) goed had genoteerd. Daarna zei hij uiterst vriendelijk dat de verdachte echt niet op al zijn vragen antwoord hoefde te geven. Kwam goed uit, want vragen werden daarna niet meer gesteld. In ieder geval niet aan de verdachte….

De rechter begon aan een korte monoloog. Hij vertelde dat we in de verkeerde rechtszaal zaten. Dat ging ‘ie wel even uitleggen, want het was natuurlijk gek dat zeven mensen allemaal de datum, de tijd en de locatie verkeerd hadden begrepen.

Arrondissement

Het zit zo: de plaats Barneveld (waar de factuur werd gepost) ligt in het arrondissement Oost-Nederland. En dat terwijl Hoogland, zeg maar Amersfoort (waar de brief uiteindelijk in de bus gleed) behoort tot het arrondissement Midden-Nederland. De rechter had uit het dossier opgemaakt dat het vergrijp (het vervalsen van de factuur) in Amersfoort was gepleegd. In dat geval hoorde deze zaak thuis bij zijn conculega’s uit Midden-Nederland. Hij kon dus geen uitspraak doen. Dat zou niet passen binnen de regels en procedures.

De rechter zag waarschijnlijk mijn stomverbaasde gezicht vol ongeveinsd ongeloof. Met een indringende blik keek ‘ie me aan en zei: “Dit is niet om u te pesten meneer Oonk, maar om te voorkomen dat de hele zaak moet worden overgedaan. Begrijpt u dat?” Toch nog een vraag! Verbijsterd, als een verblind konijn door twee keiharde koplampen, kon ik alleen nog stotterend stamelen of de goede man iets wist over de duur van het vervolgtraject. “Nee”, dat kon hij niet. De zaak zou een ander nummer krijgen en dan kregen we wel weer een uitnodiging. Gewoon geduld hebben, want vrouwe Justitia is druk, druk, druk…

ff mailen

Daarna mocht iedereen weer wat anders gaan doen van de rechter. Kostbare bijeenkomst dus en erg inefficient, lijkt me. Het was slimmer geweest om de tolk, de verdachte, de officier van Justitie, de griffier, de rechter en twee slachtoffers even te mailen met een andere datum en plaats. Dat had heel veel tijd, kilometers en ongenoegen voorkomen.

En het is natuurlijk helemaal vervelend voor de verdachte, want nu zit ‘ie nog langer in spanning of hij ons geld wel of niet mag houden. Sneu.