Luistercijfers worden heel anders gemeten dan het kijkgedrag bij TV.
’t Is een bedroevend ouderwets systeem. Een paar duizend landgenoten (7.500) krijgen een schriftje met daarin radiozenders, afgezet tegen tijdvakken van een kwartier. De respondenten mogen achteraf aankruisen welke kwartieren ze naar een station hebben geluisterd. Dat wordt natuurlijk wel eens vergeten, of mensen doen een gooi naar hun luistergedrag van de hele afgelopen week. Heel nauwkeurig is dat niet.

De ingevulde boekjes worden opgestuurd en vervolgens overgetypt in een computer. Daarna worden twee maandmetingen bij elkaar opgeteld en door twee gedeeld om al te grote pieken en dalen te voorkomen (het is iets genuanceerder dan dit, maar niet veel). Je begrijpt dat dit een tijdrovend systeem is. Daarom zijn de luistercijfers van december/januari pas in de derde week van februari bekend. Om het beeld compleet te maken: de resultaten van Serious Request, de Top 2000 en the Christmas Station zitten daar (deels) nog in.

Er wordt al jaren gebrainstormd over een andere onderzoeksmethode. Toch heeft iemand me vandaag kunnen overtuigen dat de huidige manier van meten niet eens zo slecht is.

 
Tim is een radio-expert. Hij maakt ook deel uit van een groepje wijzen dat op zoek is naar modernere meetmethoden. Tim vindt het huidige boekje vooralsnog het beste van alle ‘kwaden’.

Het zal inmiddels tien jaar geleden zijn toen voor het eerst het idee opkwam om polshorloges te laten registreren of je naar de radio luistert en hoe lang precies. Ik herinner me nog alle opgewonden blosjes op de wangen van de rekengrootmeesters bij de Publieke Omroep.

Luistercijfers via je pols

Het was een hartstikke innovatief idee en iedereen hoopte dat de techniek zoiets mogelijk zou maken. Inmiddels is een dergelijke manier van meten eenvoudig uit te voeren. Je installeert een soort Shazam App op je smartphone en de techniek achterhaalt of je naar Radio 1, of BNR Nieuwsradio zit te luisteren. De luistercijfers rollen real-time binnen. Piece of cake!

En waarom gebeurt het dan nog niet?

Ik geef je twee voorbeelden.
1. Werknemers in grote fabrieken moeten vaak hun sieraden en mobieltjes in een kluisje leggen voordat ze de werkvloer op gaan. Het is heel goed mogelijk dat Radio538 de hele dag knetterhard door de hal blèrt, maar dat wordt dan niet geregistreerd.
2. Als je gaat joggen, stop je twee oordopjes aan de zijkant in je hoofd. Geen App die dan kan ontdekken dat je iedere dag samen met Veronica loopt te rennen…

Dubbelcheck

Tim blijkt voorstander van een hybride model. Zijn idee is om het merendeel van de informatie elektronisch te verzamelen, via zo’n Shazam App. Dat wordt dan -per respondent- alvast in een schriftje gezet. Daarna zouden de gevraagde luisteraars in hun schriftje moeten bevestigen dat ze die tijdstippen ook inderdaad naar de radio hebben geluisterd, of op moeten schrijven wat ze wel hebben gehoord, maar wat niet in het schriftje staat. Snap je het nog?

Het NLO (National Luister Onderzoek) is verantwoordelijk voor het meten van de officiële radiocijfers. Ze zijn daar niet van gisteren en er wordt veel geëxperimenteerd. Een tijdje geleden hebben ze vierhonderd mensen zo’n horloge gegeven (de Telecontrol Mediawatch) en de laatste jaren wordt er getest met tablets en smartphones. Toch is de kogel nog niet door de kerk en dit jaar zitten we zeker nog vast aan dat gekke schriftje.

Oorzaak

Het lijkt mij overigens ontzettend leuk om een App op m’n mobiel te hebben die me af-en-toe vraagt: “Klopt het dat je al een tijdje naar Radio 4 luistert?” Ik hoef dan alleen maar te bevestigen of te ontkennen voor een goede registratie bij het NLO. Of -in het geval ik naar de sauna ben geweest- informeert de App vriendelijk: “Je hebt al een paar uur geen radio geluisterd? Heb ik dat goed, of is er iets mis met m’n oren?”

NB.: Dank voor al jullie feedback op de ‘dubbelwoorden’ van gisteren. Het zou eigenlijk een ‘bonenstaking’ moeten zijn. Ik zal de omissie binnenkort weer goed maken met een echt dubbelwoord.